Sympozjum naukowe „Dziedzictwo Świętego Krzyża Sacrum – kultura – natura” które odbyło się w minioną sobotę na Świętym Krzyżu, zainaugurowało obchody 1050 rocznicy chrztu Polski. A nie był to jedyny jubileusz obchodzony tego dnia.
Sympozjum współorganizowane było przez Urząd Wojewódzki, Świętokrzyski Park narodowy oraz oczywiście gospodarze miejsca Ojcowie misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej . Mieli on dodatkowy powód do świętowania, gdyż w tym roku przypada 200 – lecie powołania ich wspólnoty zakonnej oraz 80 -lecia objęcia pobenedyktyńskiego klasztoru na Łysej Górze .
– Benedyktyni osiedlali się na górach, cystersi w dolinach, a Oblaci w ruinach – mówił żartobliwie jeden z prelegentów o. Dariusz Malajka.
Ale zanim klasztor popadł w ruinę przeżywał chwile świetności. Wspominali je znakomici naukowcy biorący udział w sympozjum prof. Zbigniew Myczkowski z Krakowa oraz prof. Krzysztof Bracha z Kielc. Bo przecież Święty Krzyż to nie tylko relikwie z których słynie , a do których pielgrzymowali przez wieki Polacy. Szczególnie chętnie przybywał król Władysław Jagieło. To także wspaniała, tworzona przez mnichów,niestety dziś już nieistniejąca biblioteka. Klasztor przez wieki był najważniejszym ośrodkiem pielgrzymkowym, ale zamieszkujący go mnisi krzewili nie tylko wiarę ale również kulturę i naukę. Oddziaływanie o przerwała kasata.
O tym wydarzeniu oraz okresie późniejszym, który po nim nastąpił mówił prof. Adam Massalski. Jak podkreśla choć klasztor nie istniał, to pielgrzymki do tego miejsca z czasem stawały się coraz popularniejsze przyczyniając się do wzmacniania tożsamości narodowej. Szczególna role odegrały w latach poprzedzających wybuch powstania styczniowego. Szczególnym symbolem poniżenia było ciężkie wiezienie utworzone w budynkach klasztornych, jeszcze przez rosyjskich zaborców , które przetrwało cały okres II Rzeczypospolitej. O jego organizacji strażnikach oraz więźniach wśród których byli m. in.: wybitny pisarz Sergiusz Piasecki oraz przywódca ukraińskich nacjonalistów w ówczesnej Polsce, Stefan Bandera.
– Benedyktynom mimo próby nie udało się podnieść klasztoru z ruin. Dopiero oblaci, cichą pokorną pracą przez dziesięciolecia odtwarzali jego świetność czego zwieńczeniem była odbudowa zniszczonej przez Austriaków wieży klasztornej. Święty Krzyż stopniowo odzyskuje swoje znaczenie i – jak podkreślił prof. Bracha – stanowi centrum naszego województwa . Piękny zabytek otoczony jest niemniej wspaniałą przyrodą co znalazło wyraz w prezentacji przygotowanej i przedstawionej przez dyrektora Świętokrzyskiego Parku Narodowego Piotra Szafrańca.
Sympozjum odbywające się w bazylice – do której to godności został podniesiony klasztorny kościół – cieszyło się się dużym zainteresowanie. Ci, którzy nie mogli wziąć w nim bezpośredniego udziału mieli możliwość obserwować je on line dzięki pomocy Politechniki Świętokrzyskiej realizującej transmisję „na żywo”. Wojewoda Agata Wojtyszek zapowiedziała, że wszystkie wystąpienia w wersji poszerzonej zostaną opublikowane w formie książkowej
Robert Pióro
